DUTTAN ELDE EDİLEN BAZI ÜRÜNLER, FAYDALARI VE TIBBİ ETKİLERİ

Yüzyıllardır Anadolu’da yetişmekte olan dut ağacının değişik organları, halk ilacı olarak kullanılmış olup son yıllarda belirli hastalıkların tedavisinde bitkisel İlaç olarak kullanımında artış görülmektedir. Geleneksel olarak bitkisel tedavi gayesiyle kullanılmakta olan dutun farklı kısımları, farklı tıbbi faydalar sağlamaktadır.

Bu kullanım yerleri arasında, romatizmal ve böbreklerdeki ağrılar, kansızlık, stres, yorgunluk, uykusuzluk bulun­makta ayrıca iştah açmaya da iyi geldiği belirtilmektedir.

Dutun faydaları arasında zeka geliştirici özelliği de sayılabilir. Bu sebeple, çocuklara yedirilmesi tavsiye edilmek­tedir.

YAPRAKLARI

Dut yaprağı, içeriğinde bulunan gama-ami- nobutilik asit sebebiyle yüksek kan basıncını, deoxynojirimycin maddesi sebebiyle de kan şekerini düşürücü etkiye sahiptir., Bu özellikle­ri sebebiyle, kandaki yağ oranını düşürmenin yanı sıra, diyabete karşı da kullanılmakta, ayrı­ca yapraklar antibakteriyel, ateş düşürücü, kan pıhtılaştırıcı, idrar söktürücü, ve terlemeyi artı­rıcı özelliklere de sahiptir. Taze yapraklar, kana­maları durdurmak maksadı ile buruna ve deri­deki yaralara, tampon olarak sarılır.

KABUKLARI VE GÖVDESİ

Dut ağacının kabukları kurt düşürücü olarak ve şeker hastalığı te­davisinde, kök kabukları öksürük, bronşit, astım, akciğer iltihabı, ödem, zatürre, hipertansiyona ve akciğer kanamalarına, gövdesi ise romatizmal ağrılara karşı kullanılır. Kara dut ağaçlarının kök ve gövde kabukları, müshil ve tenya düşürücü olarak da kullanılmak­tadır.

KARADUT ŞURUBU

Dutun modern tıpta tek kullanımı, karaduttan elde edilen şuruptur¹¹⁸). Karadut şurubu, faydaları arasında öncelikle hazmı kolaylaştırması ve mideyi rahatlatması belirtilebilir. Karadut şurubu mide salgısını arttır­masıyla birlikte sindirim düzenleyici olarak da kullanılır.

Kara dut meyvesinin şurubu gargara olarak ağız, diş eti ve boğaz has­talıkları ile bebeklerin yakalandığı pamukçuk hastalığına iyi gelir.

Karadut Şurubu;

• Vücuttan toksinleri atıcı özelliğe sahiptir.
• Diş eti kanamalarını önler.
• Ağız aftlarına iyi gelir.
• Kansızlık için faydalıdır.
• Bağırsak iltihabına iyi gelir.
• Güçlü bir antioksidan olarak kabul edilir.

DUT PESTİLİ VE KÖME

Dut pestili ve köme, vücut direncini arttırdığı gibi bağışıklık sistemini de güçlendirir. Bununla birlikte bu şifalı meyvenin pestilinin faydalarına vücudun su kaybını azaltması ve enerji sağlaması da eklenebilir.

KARADUT PEKMEZİ

Karadut pekmezi birçok faydası olmakla bir­likte zeka geliştirmesi, ülser, gastrit gibi mide rahatsızlıkları, astım, bronşit, boğmaca gibi akciğer rahatsızlıklarına iyi gelmesiyle ön plana çıkmıştır. Soğuk havalarda tüketilirse pekmezi iyi bir enerji deposudur. Kansızlık (anemi) hastalığında da karadut pekmezi tüketilmesi tavsiye edilir.

KARADUTLU DONDURMA

Karadut, son yıllarda dondurma sektöründe yaygın olarak kullanılmaktadır. Gerek rengi, gerekse dondurma içerisindeki karadut parçacıkları insanların tercihine sebep olmaktadır.

• Ağız yaraları ve boğaz hastalıkları için 1 fincan karadut şurubu 3 bardak suya ilave edilerek günde 5-6 kez gargara yapılır.
• Ateş düşürücü ve idrar söktürücü etkileri için 50 gr. kuru yaprak 1 İt. suda kay¬natılır ve günde 3 bardak içilir.
• Diş ağrıları için 7-10 adet yaprağı veya kabuğuna yarım litre su eklenir. 10 dk. kadar kaynatılır, soğutulduktan sonra ağızda gargara yapılır.
• Egzama tedavisi için beyaz dut oldukça faydalıdır. Yaklaşık olarak 15 tane beyaz dut yarım İt. suda, 15 dk. kaynatılır. Daha sonra bu su, biraz soğutularak egzamalı eller 20 dk. kadar bu suda bekletilir. Su¬dan çıkarıldıktan sonra eller, 45 dk. kadar yıkanmamak ve daha sonra sabun benze¬ri bir madde kullanmadan yıkanmalıdır. Bu uygulama 2 günde bir defa egzama hastalığı geçene kadar uygulanmalıdır.
• İdrar söktürücü olarak günlük olarak 10-15 adet civarında meyve yenmesi tavsiye edilir.
• Kabızlık rahatsızlığına karşı her gün düzenli olarak 10-15 tane meyvesi yenirse kabızlık sorununu çözer. Meyvelerin aç karnına yenilmesi kabızlık rahatsızlığının giderilmesinde, daha çabuk etki eder.
• Mide ve bağırsak iltihaplarına karşı dut şurubu yapılarak günde bir bardak tüketilmesi tavsiye edilir.